„Kosznajderia – historie nagrane” to podcast przybliżający nam życie Kosznajdrów - ludu, który przez wieki żył na niewielkim obszarze pomiędzy Chojnicami, Tucholą i Sępólnem Krajeńskim. Kosznajderia postrzegana jako region kulturowy, czyli obszar zamieszkany przez określoną grupę ludzi, posługującą się odrębnym od otoczenia językiem oraz legitymującą się swoją specyficzną historią - już nie istnieje. Ponad pięciowiekową ciągłość kulturową Kosznajderii przerwały skutki II wojny światowej. Dziś odkrywamy dziedzictwo kulturowe, jakie pozostało po Kosznajderii.
Zapraszamy do wysłuchania opowieści o codzienności Kosznajdrów - zwykłych ludzi, którzy okazali się zbyt niemieccy dla Polaków i zbyt spolszczeni dla Niemców.
Odcinek 1
Słowo wstępne o Kosznajdrach
O przygotowanie słowa wstępnego na temat Kosznajderii i Kosznajdrów poprosiliśmy doktora Jerzego Szwankowskiego, który jest znawcą tematu, ponieważ wiele lat spędził na zgłębianiu historii regionu. Niestety ze względu na pandemię nie mogliśmy się spotkać osobiście. Jednakże doktor Szwankowski przygotował tekst, który stanowi znakomity wstęp naszego podcastu. Jest on tak spójny, że postanowiliśmy przytoczyć go w całości – bez dodatkowych komentarzy.
Odcinek 2
Świadkowie kosznajderskiej historii
W okolicach Ostrowitego wciąż żyją ludzie noszący kosznajderskie nazwiska. Ten odcinek to przytoczenie rozmów z niektórymi z nich, a także streszczenie relacji starszych lub już nieżyjących osób na temat Kosznajdrów, z którymi w różny sposób splotło się ich życie.
Odcinek 3
Ostatni Kosznajder
Ostatni Kosznajder – za tym przydomkiem kryje się pan Hans Janowitz, który część życia spędził w Ostrowitem. Z pewnością była to postać nietuzinkowa i wryła się głęboko w pamięć mieszkańców. Niestety pan Janowitz zmarł bezpotomnie. Zapytać o niego mogliśmy jedynie starszych mieszkańców Ostrowitego, którzy dobrze go zapamiętali. Jedną z takich osób jest panTadeusz Wiśniewski, który ma tę zaletę, że umie ciekawie opowiadać różne anegdoty i parodiować głosy ich bohaterów. Myślę, że jego wspomnienia o panu Janowitzu, będą dla naszych słuchaczy niezwykle ciekawe.
Odcinek 4
Kosznajderska chata
Obok domu kultury w Silnie stoi chata z 1850r. , która jest najlepiej zachowanym budynkiem mieszkalnym pozostałym najprawdopodobniej po opuszczających te ziemie w pośpiechu Kosznajdrach. Historię tego zabytku przybliżyły nam mieszkanki Silna, których praca zawodowa i życie prywatne łączą się z tym budynkiem.
Odcinek 5
Ksiądz i poeta z Kosznajderii
W tym odcinku pani Sabina Stolpa, opowiada o życiu i twórczości wybitnego przedstawiciela Kosznajderii – księdza Jana Berendta. Pani Sabina interesuje się poezją i historia lokalną. Prowadzi wspólnotę dzieci Perełki Jezusa, działającą w Sławęcinie, pod opieką ks. Proboszcza A. Kuczyńskiego z parafii Lichnowy, co uzasadnia fakt, że to ją właśnie zaprosiliśmy do przybliżenia Państwu biografii i wierszy kosznajderskiego poety i księdza zarazem, który mieszkał w Ogorzelinach.
Odcinek 6
Kosznajderia od kuchni
Ten odcinek poświęciliśmy kosznajderskim tradycjom kulinarnym – głównie dotyczącym przygotowywania przetworów z owoców i warzyw. Jest to rozmowa z panią Kingą Chmarą – dietetyczką i specjalistką od kuchni dawnej oraz z mieszkankami Ogorzelin które realizowały projekt pn.: „Dżemy i kompoty domowej roboty” inspirowany lokalnymi tradycjami przygotowywania przetworów na zimę.
