Nie ma Kaszëb bez Polonii, a bez Kaszëb Polśczi
Stare fotografie związane z historią Swornegaci kolekcjonował i opisywał Jan Bernard Jakubowski .Pod tym zdjęciem widzimy adnotację „Zakończenie Szkoły Podstawowej w Swornegaciach 1968r. Wychowawczyni Teresa Burzyńska”
Za pierwszy tekst kaszubski uznaje się pochodzące z 1402 roku Dutki Brzeskie. Był to dokument urzędowy, ale już z XVII wieku zachowały się teksty literackie. Najbardziej popularnym na Kaszubach dziełem są „Żëcé i przigòdë Remùsa”, których autorem jest Aleksander Majkowski.
Znana wszystkim modlitwa „Ojcze nasz…”ma swoją wersję również w języku kaszubskim:
Òjcze nasz, jaczi jes w niebie, niech sã swiãcy Twòje miono, niech przińdze Twòje królestwò, niech mdze Twòja wòlô jakno w niebie tak téż na zemi. Chleba najégò pòwszednégò dôj nóm dzysô i òdpùscë nóm naje winë, jak i më òdpùszcziwómë naszim winowajcóm. A nie dopùscë na nas pòkùszeniô, ale nas zbawi òde złégò. Amen
Rozkwit literatury kaszubskiej przypada na XIX wiek, przede wszystkim dzięki działalności Floriana Ceynowy, pisarza i etnografa. Język kaszubski nie zawsze brzmi tak samo. Inaczej mówią mieszkańcy nadbałtyckich rejonów, inaczej okolic Swornegaci.Wysłuchując rozmów Jana Bernarda Jakubowskiego można zaznajomić się z językiem kaszubskim mieszkańców Swornegaci. Obecnie w wielu szkołach na Kaszubach uczniowie oprócz lekcji języka polskiego, uczestniczą w zajęciach języka kaszubskiego. Lekcje takie prowadzone są również w szkole w Swornegaciach. Dzięki temu udało się zahamować proces zaniku mowy, którą powszechnie posługiwali się starsi mieszkańcy, ale słabiej znały ją ich dzieci. Dziś młodzi Kaszubi podtrzymują tradycję języka i kultury regionu. Mogą również zdawać maturę z języka kaszubskiego.
