Nie ma Kaszëb bez Polonii, a bez Kaszëb Polśczi

„Nie ma Kaszub bez flisaków, ani flisu bez Kaszub” – w ten sposób można sparafrazować myśl Hieronima Derdowskiego. Zawód flisaka był na Kaszubach tym, czym górnika na Śląsku. Flisacy wytworzyli specyficzną kulturę, własne obyczaje, słownictwo i hierarchię zawodową (np. odpowiednikiem śląskiego sztygara był retman - przywódca filsaków). Flisacy ubierali się inaczej niż zwykli chłopi, stworzyli swój etos, słynne jest np. flisackie zażywanie tabaki.

Flisacy do lat 80’ XX wieku pracowali w Swornegaciach spławiając drewno do Wisły, a później do morza. Fascynowali już staropolskich pisarzy. Osiemnastowieczny polski poeta, Sebastian Klonowic, stworzył cały poemat o flisie i flisakach, pisał m.in. o tym wśród jakich nurtów i brzegów pływali dawni flisacy:
Lecz brzeg dwojaki: jeden ostry słowie,
A drugi płaskim nazwali flisowie.
Ostry pewniejszy flisom, bo głęboki,
Przykry, wysoki.
I tego się nurt rad trzyma, lecz wina
Do niego, bo w nim bywa prądowina;
Ten woda głodze i w ten wali lasy
Po wszytkie czasy

Codzienne życie mieszkańców toczyło się w osadzie i wokół niej. Ludzie pracowali na wodzie, w lesie i na roli. Do połowy XX wieku najpopularniejszym zajęciem było w Swornegaciach rybołówstwo. Flisactwo, chociaż nie mieściło się w rankingu najpopularniejszych zawodów, było bardzo poważane. W Swornegaciach można odnaleźć ślady fisackiej przeszłości w nazwach ulic, na obrzeżach wsi znajduje się ulica Flisacka, Retmańska oraz Bindugowa.

Słowniczek:
flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów
retman- starszy flisak kierujący spływem i odpowiedzialny za stan i transport tratew
binduga - miejsce nad rzeką, kanałem lub jeziorem, służące do przygotowania drewna w czasie spławu
aplaga – miejsce, nad rzeką, kanałem lub jeziorem, gdzie flisacy przygotowywali i wiązali drewno przed jego spławem